Blokada nadoponowa

Wstęp

Kręgosłup zbudowany jest z kręgów, stawów międzykręgowych, dysków, więzadeł i mięśni. Kręgi utworzone są z trzonów, w kształcie walca, i łuków. Trzony ustawione jeden na drugim tworzą kolumnę kręgosłupa a łuki kanał kręgowy, w którym przebiega rdzeń kręgowy.

Rdzeń kręgowy jest główną autostradą po której w jedną stronę biegną polecenia z mózgu do kończyn, a w drugą informacje z całego organizmu do mózgu. Na poziomie każdego kręgu od rdzenia kręgowego odchodzą 2 korzenie nerwowe, które dają początek poszczególnym nerwom czyli drogom obwodowym. Rdzeń kręgowy i korzenie nerwowe znajdują się w kanale kręgowych osłonięte workiem oponowym.

W wyniku chorób dysku dochodzi do podrażnienia lub częściowego ucisku rdzenia lub korzeni nerwowych. Powoduje to miejscowy stan zapalny i silne dolegliwości bólowe.

Gdy standardowe procedury leczenia nieoperacyjnego (odpoczynek, leki przeciwbólowe, zabiegi fizykoterapii) nie pomagają, może konieczne być zastosowanie blokady nadoponowej. Procedura ta może też być pomocna w dokładnym umiejscowieniu dolegliwości bólowych szczególnie w przypadku gdy schorzenie kręgosłupa dotyczy kilku poziomów.

Definicja

Blokada nadoponowa jest to podanie silnego leku przeciwzapalnego (kortykosteroidu) do kanału kręgowego ponad workiem oponowym, w którym znajduje się rdzeń i korzenie nerwowe.

Działanie blokady polega na miejscowym ograniczeniu stanu zapalnego, zmniejszeniu obrzęku a tym samym zmniejszeniu dolegliwości bólowych. Zaletą blokady jest możliwość podania leku przeciwzapalnego, a jest nim steroid, w stężeniu większym niż byłoby to możliwe po podaniu doustnym lub dożylnym. Unika się w ten sposób wielu niepożądanych działań ubocznych.

Procedura

Prawidłowo wykonana blokada nadoponowa zależy w dużej mierze od dobrej współpracy pacjenta.

Blokada może być wykonana w pozycji siedzącej lub leżącej. Rozpoczyna się od ustalenia odpowiedniego poziomu kręgosłupa i umycia tej okolicy specjalnymi środkami dezynfekującymi. Następnie skóra zostaje znieczulona zastrzykiem podskórnym. Po około 1-2 minutach specjalna igła (kateter) zostaje powoli wprowadzona w okolicę nad workiem oponowym. Czynność ta jakkolwiek niebolesna może być nieprzyjemna.

W trakcie wprowadzania specjalnej igły oczekuje się od pacjenta aby nie ruszał się i informował o wszystkich dolegliwościach bólowych szczególnie w nogach. Dzięki temu lekarz może zorientować się czy koniec igły znajduje się w odpowiednim miejscu aby bezpiecznie podać lek. Usunięcie igły oraz założenie opatrunku kończy procedurę.

Pacjent proszony jest o unikanie chodzenia przez około godzinę. Po tym czasie, jeżeli nie występują dodatkowe dolegliwości, może być zwolniony do domu. Nie zaleca się w tym dniu prowadzenia samochodu, picia alkoholu i palenia papierosów.

W niektórych przypadkach ze względu na warunki miejscowe (duże zmiany zwyrodnieniowe, anomalie anatomiczne) lub brak współpracy pacjenta lekarz może przerwać procedurę wprowadzania igły i odstąpić od podania leku.

Ryzyko i niepożądane następstwa

Jakkolwiek blokada nadoponowa jest bardzo bezpieczną procedurą medyczną to należy liczyć się z ryzykiem wystąpienia niepożądanych następstw jak w przypadku każdej procedury medycznej.

Powikłania dzieli się na ogólne (dotyczące całego organizmu) i miejscowe (dotyczące okolicy podania leku).

Powikłania ogólne:

• reakcje alergiczne na zastosowane środki medyczne,
• zaburzenia rytmu serca,
• nagłe zatrzymanie krążenia,
• drgawki,
• padaczka,
• śmierć.

Powikłania miejscowe:

• uszkodzenie nerwów – ból,
• zaburzenia czucia i funkcji kończyny,
• przebicie worka oponowego i wyciek płynu rdzeniowego – bóle głowy,
• powstanie krwiaka, który może uciskać rdzeń kręgowy lub korzenie nerwowe – ból,
• zaburzenia czucia i funkcji kończyny,
• zapalenie skóry w miejscu wprowadzenia igły – ból,
• zaczerwienienie,
• obrzęk,
• infekcja – ból,
• gorączka,
• złe samopoczucie,
• podanie leku na nieodpowiednim poziomie,
• utrzymujące się dolegliwości bólowe – brak poprawy,
• utrzymujące się ograniczenie funkcji.

Przygotowanie

Celem zmniejszenia ryzyka wystąpienia powikłań warto przygotować się do rozmowy z twoim lekarzem, który będzie wykonywał blokadę nadoponową.

Co powinien wiedzieć Twój lekarz przed zabiegiem?

1. Czy przyjmujesz jakiekolwiek leki a w szczególności leki rozrzedzające krew – np. aspiryna, warfaryna, clexane lub podobne. Niektóre leki mogą wchodzić w reakcję z lekiem podanym w blokadzie. Leki rozrzedzające krew mogą powodować wystąpienie krwotoku lub dużych krwiaków.
2. Czy jesteś uczulony (masz alergię) na:

• lekarstwa,
• plastry,
• jod,
• latex,
• żywność (białko)
• lub może ktoś w twojej rodzinie jest uczulony?